Shkruan; Prof. Dr. Armand Krasniqi – Rektor i UNiversitetit ‘HAxhi Zeka’
Titulli akademik “Doctor Honoris Causa” përfaqëson një nga nderimet më të larta që mund të akordojë një institucion i arsimit të lartë. Që nga origjina e tij latine, që përkthehet si “Doktor nderi”, ky titull është shndërruar ndër shekuj në simbol të vlerësimit të jashtëzakonshëm që universitetet i bëjnë individëve të shquar për kontributet e tyre në fusha të ndryshme të dijes, kulturës, humanizmit, shkencës apo shoqërisë. Dhënia e këtij titulli është një akt solemn që mbart një histori të gjatë, duke reflektuar zhvillimet e institucioneve akademike dhe rolin që ato kanë luajtur në formësimin e shoqërisë përgjatë epokave.
Historikisht, rrënjët e titullit “Doctor Honoris Causa” gjenden në periudhën e Mesjetës, me origjinë në universitetet e para të Evropës. Mendohet se Universiteti i Oksfordit është ndër të parët që ka ndarë këtë titull rreth shekullit XVI, si mënyrë për të nderuar personalitete që kishin dhënë ndihmesë të jashtëzakonshme në fushën e dijes ose në jetën publike, pa qenë të detyruar të plotësonin kriteret formale të një doktorature tradicionale. Fillimisht, ky titull u nda për figura të larta, si mbretër, teologë, dijetarë apo kontribuues të shquar në jetën kulturore e sociale, të cilët kishin ndikim të rëndësishëm në shoqëri dhe i jepnin peshë autoritetit të vetë universitetit.
Me kalimin e kohës, praktika e dhënies së titullit “Doctor Honoris Causa” u përhap në të gjitha universitetet kryesore të Evropës dhe më pas në mbarë botën. Ai u bë një simbol i vlerësimit institucional për ata individë që me veprën, angazhimin dhe kontributet e tyre kanë tejkaluar kufijtë kombëtarë dhe akademikë, duke ndikuar pozitivisht në zhvillimin e përgjithshëm të shoqërisë. Ky titull, ndryshe nga doktoraturat e fituara përmes studimeve akademike dhe kërkimeve shkencore, ka karakter nderues dhe jepet pa kërkesë të plotësimit të detyrimeve formale akademike. Përfituesit e tij janë individë që përmes punës së tyre kanë dëshmuar vlera universale dhe përkushtim në përmirësimin e jetës sociale, kulturore, politike ose shkencore.
Në kontekstin bashkëkohor, titulli “Doctor Honoris Causa” ka fituar dimensione të reja. Ai ka kaluar përtej kufijve të institucioneve akademike duke u shndërruar në një urë lidhëse midis dijes dhe shoqërisë, midis universiteteve dhe komuniteteve, midis vendeve dhe kulturave të ndryshme. Universitetet e shekullit XXI, përveçse janë bartëse të njohurive, janë edhe promotorë të vlerave universale si paqja, dialogu ndërkulturor, barazia, të drejtat e njeriut dhe përgjegjësia sociale. Përmes dhënies së titullit “Doctor Honoris Causa”, ato afirmojnë këto vlera duke nderuar figura të cilat kanë ndikuar në mënyrë të jashtëzakonshme në promovimin dhe mbrojtjen e tyre.
Për më tepër, titulli “Doctor Honoris Causa” ka edhe një funksion strategjik për vetë universitetet. Ai shërben si mjet për afirmimin e identitetit akademik të institucionit, forcimin e pozitës së tij në skenën kombëtare dhe ndërkombëtare, si dhe zgjerimin e rrjeteve të bashkëpunimit me institucione e personalitete të njohura. Ceremonitë solemne të dhënies së këtij titulli janë ngjarje që ngërthejnë interesin e komunitetit akademik dhe shoqërisë në përgjithësi, duke i dhënë universitetit një dimension më të gjerë ndikimi dhe prestigji.
Në të njëjtën kohë, titulli ka vlerë të jashtëzakonshme edukative, sepse personalitetet që nderohen shërbejnë si modele frymëzuese për studentët dhe stafin akademik. Ata përfaqësojnë shembuj të suksesshëm të përkushtimit, integritetit dhe lidershipit në shërbim të dijes, të drejtësisë, paqes dhe zhvillimit shoqëror. Prandaj, titulli “Doctor Honoris Causa” nuk është vetëm një akt formal, por
një akt me domethënie të thellë shoqërore e morale, që i fton brezat e rinj të ndjekin rrugën e angazhimit të sinqertë në të mirën e përbashkët.
Në këtë kontekst, Universiteti “Haxhi Zeka” në Pejë, si një institucion i rëndësishëm i arsimit të lartë në Kosovë, e sheh dhënien e titullit “Doctor Honoris Causa” si një akt me rëndësi të shumëfishtë. Duke ndarë këtë titull për personalitete që kanë kontribuar në promovimin e vlerave të dijes, paqes, bashkëjetesës dhe humanizmit, universiteti jo vetëm që afirmon vizionin dhe misionin e tij akademik, por njëkohësisht forcon rolin e tij në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar. Ky titull i dhënë nga Universiteti “Haxhi Zeka” është dëshmi e qartë se institucioni është i përkushtuar ndaj ruajtjes dhe promovimit të vlerave më të larta shoqërore, duke u shndërruar në një qendër të rëndësishme të dialogut, dijes dhe bashkëpunimit në shërbim të zhvillimit të qëndrueshëm të shoqërisë./Njeshi/
